“İnşallah bir savaş fotoğrafçısı olarak ömrümün sonuna kadar işsiz kalırım” Robert Capa
İşsizlik bugünkü dünyamızda her an, her zaman herkesin başına gelebilecek bir durum. O nedenle işsiz kaldığınız zaman hemen paniğe kapılıp karamsar olmayın.
Ben Amerika’ya ilk göç ettiğimde iş arama üzerine bir seminere katılmıştım. Semineri veren Amerikalı danışman bizim ne kadar moralimizin bozuk olduğunu görünce şöyle bir söz söyledi hala hatırlarım: “ömrünüzün sonuna kadar işsiz kalacağınızı düşünemeyeceğinize göre, elbet bir gün bir yerlerden bir iş olanağı size de çıkacak. Sabrınızı kaybetmeyin.” Bence bir iş arayana verilecek en güzel öğüt budur. Sabrını kaybetme, elbet bir iş bulacaksın. Dünyada kimse işsiz kaldığı için yok olmamış. Eninde sonunda sosyo-ekonomik sistem, herkesi, kendi yetenek ve ilgi alanına ve o andaki ekonomik koşullara göre, para kazanacağı bir işe yöneltecektir.
İşsizlik, dünyanın her yerinde zor ancak Amerika’da özellikle biz göçmenler için iki misli zor çünkü bize destek olacak aile, arkadaş, dost, tanıdık ve çevremiz yok burada. Bazılarımız yapayalnız, tek başına iş arıyor, bazılarımız da ellerindeki sınırlı kaynakları kullanarak ayakta kalmaya çalışıyor.
Eğer işinizi yeni kaybettiyseniz hızlı bir şekilde vereceğiniz kararlar sizin finansal açıdan ayakta kalmanıza yardımcı olacaktır.
Eğer biraz ne yapacağınızı düşünmeye ihtiyacınız varsa kendinize bir iki hafta süre verin fakat bu süreyi fazla da uzatmadan bir aksiyon planı yapın ve uygulamaya başlayın.
Aşağıda işsiz kalınması durumunda yapılması gerekenlerle ilgili tavsiyelerimi bulabilirsiniz:
Başınızı Dik Tutun: Moralinizi yüksek tutmak, enerji seviyenizi düşürmemek ve gerçekçi bir şekilde optimistik olmak önünüzdeki kariyer yönünüzü bulmanıza ve geliştirmenize son derece yardımcı olacaktır. Almak istediğiniz desteği en yakınlarınızdan almanız mümkün olmayabilir. Eşiniz, dostunuz da bu sıralar nasıl bu krizde ayakta duracaklarını düşünmekle meşgul olabilir. En iyisi bu işin uzmanlarından destek almaktır. Bu herhangi bir danışmanlık firması olabileceği gibi internette bulacağınız siteler de olabilir. İşsiz insanların bir araya gelerek sorunlarını tartıştıkları panelleri, grupları bulabileceğiniz gibi, kendi destek grubunuzu kendiniz de yaratabilirsiniz.
İş Arama Planı Yapın: İş görüşmeniz olmasa bile güne hazırlıklı ve zinde başlayın. Erken kalkın, duşunuzu alın, güzel kıyafetlerinizi giyin ve o günkü planınızı uygulayın. Sizin randevunuz olmasa bile siz gene de hafta sonundan bir sonraki hafta yapacaklarınızı planlayın. İşe gitmeseniz bile işe gidecekmişsiniz gibi güne hazırlıklı başlamak sizi zinde ve aktif kılacaktır. Fazla televizyon başında oturmayın, bilgisayar başında gereksiz vakit harcamayın, yani evde olsanız bile çalışıyormuş gibi gününüzü planlayın. Aksi takdirde boşa geçecek olan her dakikanız ileride sizin aleyhinize işleyecektir ve evdeyken vakti boşa geçirmek de çok kolaydır. Bu tuzağa düşmeyin. Eğer evdeyken kendinizi disipline etmekte zorlanıyorsanız, giyinip, hazırlanıp bir kütüphaneye veya laptop’unuzu alıp bir cafeye giderek de kendinize bir iş arama düzeni oluşturabilirsiniz. İş başvuruları ile ilgili bir hedef belirleyin ve bu hedefe mümkün olduğunca yaklaşmaya çalışın. Mesela günde en az 10 telefon görüşmesi yapacağım ve en az 5 iş başvurusunda bulanacağım gibi…
Hangi sektörlere ve hangi alanlara yoğunlaşarak iş arayacağınızın planını yapın. Bu konuda kendinizi yetersiz görüyorsanız uzmanlardan destek alın. Bu gibi hizmetlerin bedeli çok pahalı değildir ve her zaman karşılığını alırsınız. Eğer kariyer değiştirmeyi düşünüyorsanız, değiştirmek istediğiniz alanla ilgili mümkün olduğu kadar çok bilgi edinmeye çalışın. İlgilendiğiniz alanlarda ücretsiz seminer ve konferanslar varsa onlara katılmaya çalışın. Resume(CV)’nizi gözden geçirerek güncel olmasına dikkat edin. Hedefe yönelik CV yazma konusunda bu işi bilen arkadaşlarınıza veya uzmanlara danışın.
Uzmanlık Alanınızla İlgili Güncel Kalın: Her ne kadar çalışmıyor olsanız da ömür boyu işsiz kalacağınızı düşünemezsiniz. Elbette ki er veya geç (tercihen en kısa zamanda) bir iş bulacaksınız. O nedenle sanki işinize hiç ara vermemiş gibi alanınızdaki yenilikleri takip edin. Bu sizi hem güncel kılacak hem de gittiğiniz iş görüşmelerinde büyük avantaj sağlayacaktır.
Ulaşılabilir Olun: İş ve özel hayatınızdaki kontaklarınız sizin sadece iş adresinizi biliyor olabilir. Hiç vakit kaybetmeden bütün networkünüze size en kolay ulaşabilecekleri iletişim bilgilerinizi verin. İşinizi kaybettiğinizi ve şu anda iş aradığınızı söylemekten çekinmeyin. Kimden nasıl bir yardım geleceğini hiç bilemezsiniz. Hem bu devirde kimin ne zaman işsiz kalacağı da belli olmuyor o nedenle işsiz olduğunuzu söylemenin sizin için başkalarının gözünde yetersiz gösterecek bir olgu olduğu fikrini aklınızdan çıkarın (eğer böyle düşünenlerdenseniz.)
Sağlık Sigortanızı İhmal Etmeyin: Eğer sağlık sigortanızı eski işyeriniz sağlıyor idiyse, COBRA adı altında işinizi kaybettiğiniz tarihten itibaren 60 gün içerisinde bu sefer priminizin tamamını sizin ödemeniz kaydıyla 18 ay boyunca tekrar devam ettirebilirsiniz. Primin tamamı çalışan tarafından ödeneceği için genellikle bu çok pahalıya mal olabiliyor. İnternette daha ucuz sağlık sigortası yollarını araştırabilirsiniz, eğer sigortaya gücünüz yetmezse sağlık indirim planlarını deneyin.
Devletin sağladığı indirimli veya bedava sağlık hizmetlerini de araştırıp bunlara başvurabilirsiniz. Herhangi bir büyük hastanenin Finansal Yardım servisi bu konuda size yol gösterebileceği gibi direkt olarak bağlı olduğunuz eyaletin web sitesinden de ilgili bölümü arayıp bilgi alabilirsiniz.
İşsizlik Sigortasına Başvurun: İşsizlik sigortasına başvurmuş olmak bazılarının endişelendiği gibi sizin kredi skorunuzu etkilemez. Ne kadar erken başvurursanız ilk işsizlik sigortası çekinizi o kadar erken alırsınız. İşsizlik sigortası genel olarak 26 hafta devam eder ama çoğu zaman eyaletlerin çıkardığı özel genelgelere göre bu durum 13 ila 20 hafta daha uzatılabilir.
Genellikle haftalık olarak alacağınız işsizlik sigortası çekleri muhtemelen sizin kaybettiğiniz maaşınızın yerine geçmeyecektir. Maksimum alacağınız miktar eyalete göre değişir. Bu linkte eyaletler bazında bu oranları görebilirsiniz: http://fileunemployment.org/unemployment-benefits-comparison-by-state
Genel olarak işsizlik sigortası kendi isteği veya hatası dışında işini kaybeden çalışanlar içindir. Eğer şirkete maddi veya manevi olarak verdiğiniz bir zarardan dolayı isten çıkarıldıysanız ya da kendi isteğinizle istifa ettiyseniz işsizlik sigortası almanızın onaylanma şansı düşüktür. Ama siz şartlar öyle olsa dahi işten çıkarılma sebebinizle ilgili şüphe uyandıracak bir durum varsa ve sebep kesin değilse o zaman bir şansınızı deneyip gene de işsizlik sigortasına başvurabilirsiniz. Nasılsa ilgili merciler durumu detaylı olarak inceleyip lehte veya aleyhte bir karar vereceklerdir. Aleyhte karar vermelerinin de size hiçbir sakıncası yoktur. Karara karşı itiraz hakkınız da her zaman mevcuttur.
Harcamalarınızı Takip Edin: Artık istediğiniz gibi para harcama lüksüne sahip değilsiniz. Harcadığınız her kuruşun hesabını yapın. En azından yeni bir iş bulana kadar. Eğer paranızı nereye harcadığınızı çok iyi bilirseniz, nereden tasarruf edeceğinize de daha kolay karar verirsiniz.
Önceliklerinizi Sıralayın: Faturalarınızı öncelik sırasına göre sıralayın. Listenin en altındakileri elemeniz daha kolay olur. Ayrıca büyük miktarda paranın en çok gittiği yerlerden harcamaları kısarak da büyük bir tasarruf sağlayabilirsiniz, bunların arasında mutfak alışverişi, dışarıda yemek yeme, elektrik, telefon vb. faturaları ve ulaşım, seyahat gibi harcamaları sayabiliriz.
Nakit Paranızı Elinizde Tutun: İşsizlik zamanlarında nakit para altın değerindedir. Yaptığınız bütün ekstra borç ödemelerinden vazgeçin. Mesela okul kredisi borcunuzu veya ev kredinizi arada bir ekstra para yatırarak bitirmeye çalışıyorsanız bundan vazgeçin ve sadece minimum ödemeniz gerekeni ödeyin ki elinizde nakit para kalsın. Kredi kartı şirketleri ile borçlarınız üzerine faizi düşürmek için pazarlık edin. Birçok sabit giderler için (elektrik, telefon vb.) firmalar düşük gelirliler için indirimli oranlar sunmaktadırlar. Kendi elektrik, şu vb firmanızın web sitesine girerek bu konuda daha detaylı bilgi alabilirsiniz. Bazı borçlarınızı da issizken dondurmanız mümkün. Mesela kredi kartı şirketleri issizlik durumunda kredi kartı borçlarını 3 ila 6 ay arasında dondurabilmektedirler. Birçok ev kredisi yani mortgage veren firmalar da issizlik durumunda yardımcı oluyor.
Emeklilik Sigortanıza Dokunmamaya Çalışın: Kredi kartlarını ödemek için emeklilik sigortasına dokunmak iyi bir fikir değildir. Uzun vadede kayıplarınız ve vergi dezavantajlarınız çok fazla olacaktır. Böyle bir karar vermeden önce mutlaka iyi bir finansal danışmana danışmanızı tavsiye ederiz.
Nakit Para Getiren Faaliyetler: Mesela garaj satışı düzenleyebilir, böylece hem elinizdeki fazlalık eşyalardan kurtulur, hem de biraz nakit para elde edebilirsiniz. Eğer imkanınız varsa evinizin bir odasını kiralamayı deneyin. Bütün mal varlığınızı gözden geçirip içinde size para kazandıracak bir şey olup olmadığına bakın. İş aramadığınız zamanlarda yapabileceğiniz ve size kısa yoldan nakit getirecek işleri gözden geçirin; bebek bakıcılığı, garsonluk, tezgahtarlık vb. Bu tip işler hem sizi faal kılacak hem de iş ararken ek bir gelir sağlayacaktır.
Acil Durum Devlet Yardımları: Eğer gerçekten çok zor duruma düşerseniz (umuyorum ki böyle bir durum yaşanmaz) bir acil durum planı yapmanızda fayda vardır. Yiyecek bankaları, yiyecek biletleri, çocuklar için yiyecek yardımı gibi destekler her eyalette mevcuttur. Bunlara nasıl ulaşacağınızı dikkatlice ve önceden bağlı olduğunuz eyaletin web sayfasından araştırın.
Gönüllü İşler Yapın: Gönüllü işler size para kazandırmaz belki ama çevre kazandırır. Mesela bir hastanede Medikal Asistanlık işi arıyorsanız, aynı hastanede gönüllü çalışarak size iş başvurusu yapmanızda ve hatta referans vermekte yardımcı olacak birçok kişiyle tanışmış olursunuz. Gönüllü işler sizi faal ve sosyal kılarak işsizliğin verdiği boşluğu dolduracaktır. Ayrıca tecrübe her zaman tecrübedir. Gönüllü bir işi de rahatlıkla resumenize (CV’nize) koyabilirsiniz.
Bol kazançlı günler dileğiyle bir sonraki yazımda görüşmek üzere.
Esra Öziskender
İnsan Kaynakları Uzmanı / Danışman / Gazeteci – yazar / Şair
HRLink Consulting, Inc.
(646) 660-0031
http://hrlinkconsulting.wixsite.com/hrlink
hrlink.consulting@gmail.com
https://www.facebook.com/HRLinkConsultingInc/
https://twitter.com/HRLinkConsultin
https://www.linkedin.com/in/hrlinkconsulting123
